"Ik deel graag kleine stukjes uit mijn leven"

Maak kennis met Joost Swinkels, Radio-DJ bij Qmusic

Als kind wilde hij kok worden, maar toen radio voorbij kwam werd Joost Swinkels (26) op slag verliefd op het medium. Op zijn zeventiende startte hij bij Q-college en kreeg daarna meteen zijn eigen radioprogramma. Inmiddels maakt de dj doordeweeks zijn eigen show bij Qmusic. Hoe houdt hij zijn programma verrassend en hoe persoonlijk is radio maken eigenlijk?

Wat is voor jou het allermooiste aan radiomaken?
“Dat het meteen interactief is. Als ik iets zeg, hoort de luisteraar het direct en heb ik binnen tien minuten iemand aan de telefoon. De ene keer vertelt een machinist gepassioneerd over zijn favoriete traject, de andere keer een neurochirurg die zojuist een spoedoperatie heeft gedaan. Of iemand heeft net zijn baan opgezegd. Dat vind ik heel gaaf aan mijn werk: iedereen die ik spreek heeft een uniek verhaal.”

Jouw show begint om 19.00 uur. Hoe bereid je je voor?
“Rond 14:00 beginnen we. Samen met het team bereid ik ieder uur in blokjes voor. Dus bijvoorbeeld twee liedjes, dan zeg ik wat, dan weer een liedje en dan een vast programmaonderdeel, zoals Knok tegen de klok of Date gelijk of slapend rijk. Elke dag schrijf ik samen met onze producer Koen nieuwe teksten, want je probeert verrassend te blijven, juist ook in terugkerende items. Je wil niet iedere show hetzelfde zeggen en daarnaast weet ik van mezelf: op het moment dat ik ga flierefluiten, dan wordt het niks. Door alles zoveel mogelijk uit te werken ben ik inhoudelijk het sterkst en weet ik dat de info klopt. En ja, dan is het de kunst om de geschreven tekst zo natuurlijk mogelijk over te brengen. Maar er zijn zeker genoeg open plekken en onverwachte momenten in een uitzending om spontaan te zijn, zoals tijdens gesprekken met luisteraars. En als er iets mis gaat, is het ook improviseren.”

Hoe persoonlijk ben je op de radio? 
“Over mezelf ben ik een redelijk open boek. Als ik die dag op m’n bek ben gegaan op straat dan zou ik dat meteen vertellen. Dat zijn kleine stukjes uit mijn leven die ik graag deel. Maar als het over anderen uit mijn omgeving gaat, dan ben ik meer terughoudend. Ik wil niet iemand zijn of haar verhaal vertellen op live radio. Behalve die van mijn moeder, maar dat is omdat ik weet dat ze het wel kan hebben. Anderen moeten niet het gevoel hebben dat ze mij dingen niet kunnen vertellen omdat het dan op de radio komt.”

Tekst gaat verder onder de video.

Je hebt ook een podcast gemaakt over je vader die 20 jaar geleden is overleden. Dat zal dichtbij komen. Hoe was dat om te doen?
“Ik had het idee al langer, maar dat was meer voor mezelf om mijn vader beter te leren kennen. Toen ik dat eens uitsprak tegen een collega werd me gevraagd of ik de podcast niet uit wilde uitbrengen. Vervolgens heb ik een half jaar lang gesprekken gevoerd met familie en zijn vrienden en ben ik in de brieven en tapes gedoken die mijn vader zelf heeft achtergelaten. Tijdens het gehele proces ben ik dicht bij mezelf gebleven hoe ik het verhaal wilde vertellen. Ik denk juist door het klein en persoonlijk te hebben gehouden, kreeg ik veel reacties van mensen die zich erin herkenden. Het was heel mooi en intiem om te maken.”

Is er iets wat weinig mensen weten van jouw werk?
“Alle knopjes en schakelaars zien er erg ingewikkeld uit, maar dat valt reuze mee. Je microfoon zit links, onder die knop hangt een beller en onder dat schuifje zit een geluidje. Het is net als met autorijden: de eerste keer dat je instapt weet je ook niet waar alles zit, maar dat heb je redelijk snel onder de knie. En - nu geef ik wel de radiogeheim weg - men vraagt zich altijd af hoe wij precies weten wanneer een artiest begint te zingen en wij op dat moment klaar zijn met ons praatje. Maar wij hebben een aftelklokje hiervoor, we weten precies wanneer we moeten stoppen met praten. Maar dan nog is het wel een kunst om je praatje precies op de juiste tijd te laten eindigen.”

Wanneer is een uitzending geslaagd voor jou?
“Als de luisteraar er een leuke dag aan beleeft. Het leven is al complex genoeg, dus laten wij een vrolijk softijsje zijn. Het liefst zit er een beetje van alles in een uitzending: een lekkere playlist, dat de luisteraar een keer gelachen heeft en er iets van heeft opgestoken. Dat kan een geinig weetje zijn, maar we hebben bijvoorbeeld ook iedere woensdag seksuologe Eveline als gast die vragen van luisteraars beantwoordt. En als het over seks gaat, dan zitten luisteraars vaak, wat lacherig, op het puntje van hun stoel. Het blijft op een of andere manier een ongemakkelijk onderwerp. En juist in dat ongemak zit leuke, schurende radio.”

Fotografie door Jasper Zwartjes.