Radio Content
Radio Content beschrijft alle Belgische nationale radiozenders, met de muziek die ze brengen en de programma’s die ze uitzenden. Dankzij een uiterst nauwkeurig onderzoek tot op de seconde na van elk van de 21 geselecteerde zenders, konden we ze omschrijven volgens het muziekgenre dat ze brengen en de manier waarop ze entertainment of informatie benaderen.
Voor wat de muziek betreft hebben we als referentie een volle week programmering in november 2016 genomen, gebaseerd op de integrale playlist van die week. Voor de programma’s zijn we uitgegaan van één enkele dag (een dinsdag), uitgaande van het feit dat zenders iedere dag op hetzelfde tijdstip eenzelfde soort gesproken inhoud programmeren.
De typologie van de programma’s is onderverdeeld in muziek, nieuws, entertainment, vaste rubrieken, servicerubrieken, presentatie en reclame. De muziek is ingedeeld volgens muziekgenre en gegroepeerd in 5 grote families:
Dance (Disco, Electro, House, Techno, Ambient …) gaande van artiesten als David Guetta en Bob Sinclar, over Barry White en meer dance-pop met Madonna en Britney Spears.
Groove (Funk, Soul, R’n’B …) met artiesten zoals Prince, Alicia Keys en Rihanna.
Hip Hop (Rap, Gangsta …) met NTM, 50 Cent, Maître Gims enz.
Pop/Rock (Rock, Folk, Country, Heavy, Punk, Grunge, Pop …) met Nirvana, Presley, Coldplay, Depeche Mode, Oasis enz.
De familie Andere omvat de soorten muziek die minder op de radio aan bod komen zoals Reggae, Jazz, Klassieke Muziek en Wereldmuziek.
Muziek neemt een belangrijke plaats in de programmering van de zenders in, en al helemaal in het Noorden van het land: daar wordt 66 % van de zendtijd (tussen 6u en 19u) aan muziek gewijd. Het Zuiden doet het niet veel slechter met 56 % muziek. Het is dus het gedeelte van de zendtijd dat aan ontspanning, nieuws en servicerubrieken wordt besteed dat sterk verschilt tussen de twee taalgemeenschappen in ons land, waarbij het aanbod van de algemene zenders rijker is aan Franstalige kant.
Over het algemeen luistert het publiek meer naar de radio tijdens de uurblokken waarin gesproken content wordt uitgezonden. En dat geldt opnieuw vooral in het Zuiden: de muziek die overdag 56 % van de zendtijd inneemt, vertegenwoordigt slechts 42 % van het luistervolume. Het publiek luistert meer naar entertainment, nieuws en servicerubrieken. Er is een vrij uitgesproken verschil tussen de generaties: de groep tussen 12 en 34 jaar luistert liever naar muziek en wie ouder is dan 35 vertoont een grotere belangstelling voor gesproken content, informatie en entertainment. Het Noorden volgt diezelfde trend: hoewel de zenders er meer muziek programmeren, blijkt uit de cijfers dat hun luisteraars een voorkeur hebben voor het gesproken woord.
De programma’s in het Zuiden
Het aanbod in het Zuiden is erg gevarieerd, met 12 radiozenders die over het hele grondgebied uitzenden. We tellen drie algemene zenders: Bel RTL, VivaCité en La Première. Ze onderscheiden zich vooral van elkaar door de toon die ze in hun programma’s hanteren: ernstig op La Première en tussen ernstig en gemoedelijk op Bel RTL en VivaCité, afhankelijk van het programma. De negen muziekzenders verschillen van elkaar door het type gesproken content. De “jonge” muziekzenders mikken meer op ontspanning en entertainment, terwijl de muziekzenders voor volwassenen meer ruimte laten voor nieuws en vaste rubrieken.
Bel RTL wil hoofdzakelijk informeren en entertainen. Deze twee pijlers zijn evenredig vertegenwoordigd in de categorieën “informatie” en “vaste rubrieken” (23 % van de zendtijd) en in “ontspanning” en “entertainment” (26 %). Deze soorten context vallen sterk in de smaak bij de luisteraars van Bel RTL.
La Première onderscheidt zich door een programmering die zich bewust toespitst op nieuws en vaste rubrieken, samen goed voor 57 % van de zendtijd. Het DNA van de zender is duidelijk opgebouwd uit informatie, cultuur en maatschappelijke thema’s. ’s Ochtends en ’s avonds komen onderwerpen uit de actualiteit aan bod, aangevuld met interviews; overdag is er meer aandacht voor culturele en maatschappelijke onderwerpen en cultuur.
VivaCité sluit dichter aan bij Bel RTL, maar dan met minder gesproken onderwerpen, omdat nieuws en vaste rubrieken minder aanwezig zijn. De programmering van de zender is meer gericht op sport en regionaal nieuws.
Bij de muziekzenders wordt meer dan 70 % van de zendtijd gevuld met muziek, behalve bij NRJ (53 %). Die zender ruimt steeds meer plaats in voor ontspanning en de ochtendlijke talkshow tussen 6 en 10u, maar ook voor Cauet en Guillaume na 19u. Fun Radio brengt eveneens een ruime dosis entertainment, maar dan vooral in het ochtendblok.
De programma’s in het Noorden
In het Noorden is het aanbod iets minder gevarieerd en veel meer op muziek gericht. Er is maar één algemene zender en dat is Radio 1. Die besteedt 55 % van zijn zendtijd aan muziek. Met 29 % nieuws en vaste rubrieken is Radio 1 de “ernstigste” onder de Nederlandstalige zenders, maar hij loopt een eind achterop in vergelijking met zijn Franstalige tegenhanger La Première, die 57 % van zijn zendtijd voorbehoudt voor nieuws en vaste rubrieken.
Alle andere Nederlandstalige zenders zenden minstens 70 % muziek uit. Zelfs Radio 2, die toch wel meer informatie en een mix van vaste rubrieken, ontspanning en servicerubrieken brengt, blijft ver achter op de hoeveelheid gesproken content die we op de Franstalige algemene zenders aantreffen.We merken echter dat entertainment op bepaalde muziekzenders een grotere rol krijgt toebedeeld, net als in het Zuiden. Dat is bijvoorbeeld het geval voor Joe ’s ochtends tussen 6 en 9u met Sven & Anke, die de luisteraars helpen ontwaken met dansbare muziek. Op dat tijdstip neemt muziek niet meer dan 49 % van de zendtijd in.
De muzikale keuzes van de Franstalige zenders
Op het vlak van muziek is Pop/Rock de dominante stroming in het Zuiden.
Algemene zenders: de drie algemene zenders programmeren vrij weinig muziek. Toch geeft de gekozen muziek een aparte kleur en toon aan de zender. Bel RTL en VivaCité hebben gekozen voor Pop/Rock. Bel RTL vult er 71 % van zijn muzikale programmering mee, aangevuld met golden oldies en recente hits, inclusief flink wat Frans chanson. Op La Première wordt de muziek vaak gekozen in functie van de gesproken programma’s en de onderwerpen die erin worden aangesneden.
De muziekzenders voor volwassen mannen: Mint en Classic 21, de radiozenders die het openlijkst op mannen mikken, zenden de meeste Pop/Rock songs uit (80 à 90 % van hun catalogus). De songs die op Classic 21 worden uitgezonden zijn echter gemiddeld ouder (uit 1989 voor Classic 21, en uit 2005 voor Mint). Classic 21 brengt songs uit de jaren 70, 80, 90 en recenter werk, terwijl Mint 50 % van zijn muziek van na 2010 kiest. Typische artiesten voor Mint zijn Kings Of Leon, Red Hot Chili Peppers, Christine & the Queens, Depeche Mode, Zazie en Lenny Kravitz.
De muziekzenders voor volwassen vrouwen: Nostalgie en Chérie FM pakken ook uit met een Pop/Rock programmering, maar neigen eerder in de richting van Dance en Groove, goed voor 30 % van de uitgezonden muziek. Het gemiddelde jaar van de songs op Nostalgie is 1990. Chérie FM is eigentijdser: de gemiddelde song dateert er van 2007.
De muziekzenders voor jongeren: Fun Radio en NRJ zenden meer Dance, Hip Hop en Groove uit. De slogan van Fun Radio, “le Son Dancefloor”, laat daar geen twijfel over bestaan: zijn programmering bestaat voor 68 % uit dit soort muziek, waardoor de zender in het radiolandschap in het Zuiden een heel eigen plaats inneemt. De songs die op NRJ en Fun Radio worden uitgezonden, dateren gemiddeld van het jaar 2015. De hoge herhalingsgraad van de songs is op het lijf geschreven van een jong publiek, dat het niet beu wordt om de hits van het moment keer op keer te horen.
De muziekzenders voor jongvolwassenen: Radio Contact en Pure FM mikken op een publiek van jongvolwassenen en dus ligt hun herhalingsgraad lager en is hun repertoire aan songs ruimer. De muziek die op deze twee zenders te horen is, is evenwichtiger verdeeld tussen twee grote genres, Pop/Rock en Dance, aangevuld met enkele Groove en Hip Hop songs.
De muzikale keuzes van de Nederlandstalige zenders
In het Noorden is Pop/Rock eveneens het meest uitgezonden genre, maar het wordt op de hielen gezeten door Dance en Groove.
De algemene zender, Radio 1, zendt hoofdzakelijk Pop/Rock uit in zeer uiteenlopende stijlen, gaande van de jaren 60 tot de jaren 2000, en met een stevig aandeel Nederlandstalige liedjes (16 %).
De muziekzenders voor jongeren: TOPradio is de zender die het meeste Dance, House, Electro brengt. Met veel recente hits en een hoge rotatiegraad spreekt de zender het jongste publiek aan in het Noorden van het land.
De muziekzenders voor jongvolwassenen: Q Music, MNM en Club FM bieden een evenwichtige mix van Dance, Groove en Pop/Rock (met net iets meer Hip Hop voor MNM). Het gemiddelde jaar van de uitgezonden titels is 2012 voor Q Music en MNM, en iets ouder voor Club FM (2009).
Muziekzenders voor volwassen mannen: Studio Brussel is mannelijker en kiest resoluut voor Pop/Rock (51 % van de songs). De zender wordt gekenmerkt door een lage herhalingsgraad, een bijzonder uitgebreide catalogus aan songs en hoge kwaliteit, met onder andere unieke liveoptredens, remixen enz.
Muziekzenders voor volwassenen: Nostalgie en Joe zenden veel Pop/Rock songs uit de jaren 70, 80 en 90 uit. Nostalgie kiest daarbij vooral voor de jaren 80, Joe voor recentere muziek.
Radiozenders voor ouderen: Radio 2 richt zich tot een rijper publiek, met een vrij gevarieerde mix van muziek, een combinatie van golden oldies en nieuwere songs, van de jaren 60 tot nu, waaronder vrij veel Nederlandstalig werk (31 %). Pop/Rock, Dance, Groove en Variété, het komt allemaal aan bod om een bijzonder ruim publiek te bereiken.